Τι σημαίνει Ευθύνη;

Μετά από καταστροφές η συνηθισμένη επωδός των κυβερνώντων είναι: «το θέμα θα διερευνηθεί εις βάθος και θα αποδοθούν ευθύνες εκεί όπου υπάρχουν».

Τι όμως θα έπρεπε να σημαίνει η φράση «απόδοση ευθυνών»;

Τι σημαίνει η λέξη «ευθύνη»;

Από το «Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας – Γ. Μπαμπινιώτη» σημειώνω τα ακόλουθα:

«ΕΥΘΥΝΗ είναι η υποχρέωση που έχει κανείς να πραγματοποιήσει κάτι, καθώς και να δώσει λόγο γι’ αυτό»

«το σύνολο των συνεπειών που βαρύνει κάποιον εξαιτίας της πλημμελούς τήρησης των καθηκόντων του»  

«στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία … Όποιος αναλάμβανε αξίωμα ήταν υπεύθυνος, υπόλογος δημοσίου ελέγχου στους ευθύνους , τους δημόσιους ελεγκτές..»

Από τον πιο τον πιο πάνω ορισμό επισημαίνονται τα ακόλουθα στοιχεία:

·         Η ΔΡΑΣΗ / ΕΝΕΡΓΕΙΑ

·         Ο ΕΛΕΓΧΟΣ / ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ

·         ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Συνοπτικά ο κάθε αξιωματούχος έχει αρμοδιότητες και καθήκοντα μέσα στα οποία πρέπει να ΔΡΑ και να ΕΝΕΡΓΕΙ.

Για τις ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ή ΠΑΡΑΛΗΨΕΙΣ του πρέπει να ΛΟΓΟΔΟΤΕΙ και να ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ.

 Αν ο ΕΛΕΓΧΟΣ δείξει πλημμελή τήρηση των καθηκόντων τότε πρέπει να υπάρξουν ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ.

Ας εξετάσουμε την έκρηξη στην ναυτική βάση στο Μαρί, την καταστροφή που προκάλεσε και τις συνέπειες που θα επωμιστούμε στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, σύμφωνα με την πιο πάνω ανάλυση:

Υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ότι οφείλεται σε ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ή ΠΑΡΑΛΗΨΕΙΣ αξιωματούχων; ΟΧΙ

Ποιοι εμπλέκονται;

Εμπλέκεται ένας μεγάλος αριθμός αξιωματούχων από την Προεδρεία της Δημοκρατίας, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Άμυνας και ίσως τα Υπουργεία Εσωτερικών,  Εμπορίου / Βιομηχανίας και Οικονομικών.  Εμπλέκεται και η Βουλή των Αντιπροσώπων μέσω των Επιτροπών Άμυνας και Ελέγχου.

Είναι προφανές ότι οι ευθύνες κινούνται σε αυτό το χώρο. Άλλοι αξιωματούχοι ευθύνονται σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλοι σε λιγότερο.

Όσον αφορά το στοιχείο του ΕΛΕΓΧΟΥ διορίστηκε ένας Επίτροπος με την εντολή να εκδώσει πόρισμα σε τρεις μήνες.

Έστω και αν υποθέσουμε ότι το πόρισμα θα επιμερίζει ΕΥΘΥΝΕΣ, θα υπάρξουν οποιεσδήποτε ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ;

Αν κρίνουμε από το παρελθόν τότε ΟΧΙ δεν θα υπάρξουν συνέπειες. Ξέρετε όσοι περισσότεροι είναι οι εμπλεκόμενοι τόσο περισσότερο διαχέεται η ΕΥΘΥΝΗ και τόσο λιγότερες ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ υπάρχουν. Παραδείγματα:  Η τραγωδία του 1974 και η πτώση του αεροπλάνου της Ήλιος.

Οι ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ δεν είναι αυτοσκοπός. Για παράδειγμα έστω και  αν παραιτηθεί η κυβέρνηση οι ζημιές δεν θα επανορθωθούν. Όμως οι ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ελπίζουμε ότι θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά στο μέλλον.

Καταλήγοντας θα πρέπει σαν κοινωνία να μας απασχολήσουν άμεσα δύο ζητήματα:

·         Το θέμα της ΕΥΘΥΝΗΣ των πολιτικών και των γραφειοκρατών του δημοσίου

·         Και το πιο σημαντικό, το θέμα των ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ έτσι ώστε  να προλαβαίνουμε τέτοια προβλήματα παρά να ψάχνουμε εκ των υστέρων για ευθύνες

Διοικούντες με Α στερητικό!

Σήμερα έγινε μια τεράστια έκρηξη σε εμπορευματοκιβώτια με πυρομαχικά, αποτέλεσμα κατάσχεσης από ιρανικό πλοίο που έπλεε στα χωρικά ύδατα της Κύπρου το … 2009.

Τα συνεπακόλουθα:

·         12 νεκροί

·         62 τραυματίες

·         Απώλεια του 53% της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος λόγω καταστροφής του σταθμού του Βασιλικού

·         Διακοπή της λειτουργίας όλων των σταθμών αφαλάτωσης λόγω της διακοπής ρεύματος

Οι απώλειες ζωών δεν επιμετρούνται, ούτε ο πόνος των τραυματιών.

Όσον για τις υλικές ζημιές, άμεσες λόγω των ζημιών αλλά και έμμεσες λόγω των διακοπών στο ηλεκτρικό ρεύμα και στο νερό, μπορεί να αγγίξουν τα δισεκατομμύρια.

Με υφιστάμενο έλλειμμα 10 δισεκατομμύρια και με το να βρισκόμαστε ένα βήμα πριν από τον μηχανισμό στήριξης.

Το αποτέλεσμα: Μπήκαμε ήδη στο μηχανισμό στήριξης.

«Τις πταίει;» ΟΥΔΕΙΣ / ΚΑΝΕΙΣ

Τις ΖΩΕΣ ΠΟΙΟΣ τις επαναφέρει; Κανείς. Οι συγγενείς θα τραβήξουν το Γολγοθά τους.

Τη ΖΗΜΙΑ ΠΟΙΟΣ την πληρώνει; Μήπως ο Υπουργός Άμυνας και ο Αρχηγός Εθνικής Φρουράς που παραιτήθηκαν; Όχι βέβαια. Τη ζημιά θα την πληρώσουμε όλοι εμείς. Η οικονομία μας θα πάει χρόνια πίσω. Καλά να πάθουμε. Γιατί όταν ψηφίζουμε δεν ψηφίζουμε τους καλύτερους αλλά τους «δικούς» μας. Περιμένουμε από αυτούς να διορίσουν τους συγγενείς και φίλους σαν αντάλλαγμα της ψήφου μας.

Μέσα σε αυτό το κλίμα της Αναξιοκρατίας τα κόμματα θα τοποθετήσουν τους δικούς τους σε θέσεις κλειδιά έστω και αν είναι Άσχετοι. Πρόσφατα κόμμα δικαιολογήθηκε με το «ε καλά και οι προηγούμενοι τα ίδια έκαναν». 

Φεύγει το ένα κόμμα από την εξουσία, έρχεται ένα άλλο και διορίζει τους δικούς τους Άσχετους.

Τον Άσχετο υπουργό θα τον υποστούμε για μια θητεία αλλά τους Άσχετους δημόσιους υπαλλήλους θα τους υποστούμε για μια ζωή.

Όλοι αυτοί οι «ιθύνοντες» βέβαια χαρακτηρίζονται με διάφορα Α στερητικά. Οι  Άσχετοι είναι και Ανίκανοι. Μέσα στο σύστημα όπου η ευθύνη διαχέεται είναι ουσιαστικά και Ανεύθυνοι.  

Ποια είναι η λύση;

Όταν ψηφίζουμε μια κυβέρνηση θα πρέπει να θέτουμε ποσοτικούς στόχους με εξαμηνιαίους ορίζοντες. Αν στα δύο χρόνια δεν πετύχει τους στόχους της τότε η κυβέρνηση πρέπει να αποχωρεί.

 Αξιωματούχοι που υπηρέτησαν σε κυβέρνηση που απέτυχε δεν θα επιτρέπεται να διοριστούν ξανά σε νέα κυβέρνηση πριν παρέλθει 10ετία.

Αν με τις ενέργειες ή παραλήψεις της κυβέρνησης το κράτος έχει υποστεί μεγάλη ζημιά τότε όλοι οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης θα πρέπει να τιμωρούνται. Τα μέτρα θα μπορεί να είναι χρηματικά πρόστιμα, φυλάκιση, εξορία.

Μήπως τα μέτρα είναι «σκληρά»;

Ρωτήστε τους συγγενείς των θυμάτων…

Ρωτήστε τους φορολογούμενους που θα πρέπει να πληρώσουν το κόστος των δισεκατομμυρίων για τη ζημιά που προέρχεται από την ΑΣΧΕΤΟΣΥΝΗ, την ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ, την ΑΝΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ, την ΑΝΟΗΣΙΑ των «ιθυνόντων».

Οικονομία της Ανταλλαγής

Η ανταλλαγή των προϊόντων πρέπει να χάνεται στα βάθη της ιστορίας. Όταν οι μικρές ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών έρχονταν σε επαφή ή θα πολεμούσαν η μια την άλλη ή αν έκριναν ότι ήταν ισοδύναμες  θα έκαναν κάποιες ανταλλαγές. Ίσως η μια ομάδα να είχε αρκετές τσακμακόπετρες για το άναμμα φωτιάς αλλά να χρειαζόταν φαγητό και η άλλη αρκετό παστό κρέας ή καρύδια αλλά όχι πολλές τσακμακόπετρες. Τι ποιο λογικό λοιπόν να κάνουν ανταλλαγή.  Τίθεται λοιπόν το ερώτημα πόσο κρέας / καρύδια με πόσες τσακμακόπετρες να γίνει η ανταλλαγή; Δεχόμαστε ότι δεν θα εξασκηθεί βία. Έτσι άλλοι παράμετροι θα τεθούν στο τραπέζι όπως η σχετική σπανιότητα του κάθε είδους αλλά και η τρέχουσα ανάγκη της κάθε ομάδας. Ας υποθέσουμε ότι οι όροι της ανταλλαγής ήταν μία τσακμακόπετρα για μια λωρίδα παστό  κρέας και είκοσι καρύδια.  Αν η ανταλλαγή γίνει με ελεύθερη βούληση και χωρίς βία στο τέλος ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΟΜΑΔΕΣ θα νιώθουν ευχαριστημένες. Να σημειώσουμε ότι αν οι δύο ομάδες συναντηθούν μετά από ένα χρόνο οι όροι της ανταλλαγής ενδεχομένως να είναι διαφορετικοί γιατί οι συνθήκες θα έχουν αλλάξει.

Στην ελεύθερη οικονομία που ζούμε τα πράγματα δεν έχουν (ή δεν πρέπει να έχουν) αλλάξει και πολύ.  Ο κάθε ένας μας προσφέρει τα προϊόντα / υπηρεσίες του και παίρνει το αντάλλαγμα υπό μορφή χρημάτων. Κάποιος προσφέρει γάλα, άλλος ψωμί και άλλος ιατρική φροντίδα. Οι όροι της ανταλλαγής θα πρέπει να διαμορφώνονται, όπως και για τις προϊστορικές ομάδες, ανάλογα με την σπανιότητα των προϊόντων / υπηρεσιών αλλά και τις τρέχουσες συνθήκες, ΧΩΡΙΣ ΒΙΑ.   

Ο κάθε ένας από εμάς  θέλει το εισόδημα του να αυξάνεται χρόνο με το χρόνο αλλά αυξάνεται παράλληλα και η προσφορά του;

Μήπως οι όροι της ανταλλαγής καθορίζονται με τη βία είτε από τους εργοδότες είτε από τις συντεχνίες;

Ας δούμε ένα παράδειγμα ανταλλαγής  που φαίνεται να έχει ενδιαφέρον:

 Μισθωτός σε ένα γραφείο είτε στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα κερδίζει 1000 ευρώ καθαρά το ΜΗΝΑ, ποσό το οποίο δεν θεωρείται εξωπραγματικά ψιλό. Με τις τρέχουσες τιμές των αγαθών ο μισθωτός μπορεί να αγοράσει τουλάχιστον 1000 κιλά αλεύρι. Με το αλεύρι αυτό μπορεί να φτιάξει 1000  ψωμιά του 1,6 κιλού (υποθέτουμε ότι έχει πρόσβαση σε νερό και ξύλα για να τα ψήσει). Με τα χίλια ψωμιά και κάτω από ακραίες συνθήκες επιβίωσης ο μισθωτός μπορεί να ζήσει περίπου 1000 μέρες, σχεδόν 3 χρόνια!!

Τι παραγωγή έχει προσφέρει λοιπόν ο μισθωτός στην εταιρεία του (ή  στην κοινωνία γενικά), μέσα σε ένα μήνα για να μπορεί να πάρει σε αντάλλαγμα τροφή για 3, έστω 2 χρόνια;

Σίγουρα ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μόνο με ψωμί όμως το παράδειγμα δείχνει κάποια παραδοξότητα κατά την άποψη μου. Είτε ότι το αλεύρι είναι πολύ «άφθονο / φθηνό» είτε η τυπική γραφειακή εργασία αξιολογείται «πολύ σημαντική» για το σύστημα «ανταλλαγών» της κοινωνίας μας.